بعد از زایمان و به دنیا آمدن فرزند، دوران بسیار شیرینی برای والدین است و مادر بعد از 9 انتظار نوزادش را در آغوش میگیرد. چند روز و یا چند هفته بعد از زایمان، دوران پس از زایمان برای مادر محسوب میشود که مراقبتهای بعد از زایمان طبیعی برای مادر در این زمان بسیار اهمیت دارد. بدن مادر در طول دوران بارداری تغییرات بسیار زیادی کرده است و بعد از زایمان، بدن کم کم به حالت قبلش میخواهد برگردد. از طرف دیگر با به دنیا آمدن نوزاد، رسیدگی به نوزاد و شیر دادن نیز بر عهده مادر است. ولی برای اینکه بتوانید وظایف مادری را به خوبی انجام دهید، قبل از آن باید به بدن خود رسیدگی کنید و استراحت کافی داشته باشید تا انرژی کافی را کسب کنید.
بعد از تولد نوزاد تغییرات فیزیکی و احساسی زیادی در زنان اتفاق میافتد که البته این نشانهها در زنان مختلف یکسان نیستند. بعد از زایمان باید تغذیه مناسب و خواب کافی داشته باشید تا خونریزیهای زمان زایمان، بیخوابیها و … جبران شوند. تغییر اندازه رحم و بازگشت به حالت قبل، عفونت و … از نشانههای رایج بعد از زایمان طبیعی هستند. بنابراین این دوران که 6 تا 8 هفته بعد از زایمان مادر میباشد و بسیار مهم و حیاتی برای بدن مادر است و بدن در حال ترمیم و بهبود خویش جهت برگشتن به حالت قبل میباشد، مراقبتهای بعد از زایمان طبیعی باید کاملا رعایت شوند.
مراقبت های بعد از زایمان طبیعی
بعد از زایمان طبیعی تغییرات زیادی در زنان به وجور میآید که با با دانستن آنها و کمک از پزشک و اطرافیان میتوانید راحتتر این دوران را پشت سر بگذارید و سلامتی خود و کودکتان را تضمین کنید.
ترشحات واژن
بعد از زایمان طبیعی خونریزیها نسبت به زایمان سزارین بیشتر است. در چند روز بعد از زایمان خونریزیهایی به رنگ قرمز روشن دارید که به تدریج کم و بیرنگ میشوند.
- هنگام دستشویی رفتن از آب گرم برای شستشوی خود استفاده کنید.
- از مسکن هم برای کاهش درد میتوانید استفاده کنید.
- در صورت دیدن ترشحات چرکی و یا بدبو یا داشتن خونریزی شدید حتما به پزشک مراجعه کنید.
بخیه
در زایمان طبیعی برای بیرون آمدن نوزاد ممکن است تا 2 سانتیمتر ناحیه پرینه را باز کنند و بخیه بزنند. این بخیهها به اندازه زایمان سزارین عمیق نیستند و یک هفته تا 10 روز پس از زایمان بهبود مییابند. با رعایت نکات زیر بهبود بخیه ها را تسریع ببخشید.
- روی بالشهای مخصوص بنشینید.
- از توالت ایرانی استفاده کنید.
- از آب ولرم برای شستشوی خویش استفاده کنید.
- بعد از شستشو از سشوار یا یک حوله تمیز برای خشک کردن استفاده کنید.
- روزی حداقل یک بار در محلول آب و بتادین بنشینید.
- از زدن پماد و لوسیون بر روی بخیه ها خودداری کنید.
انقباضات پس از زایمان
چند روز پس از زایمان زنان ممکن است دچار انقباضاتی شوند که انقباضات پس از زایمان نامیده میشوند. این انقباضات به دلیل فشردهسازی رگهای رحم اتفاق میافتد که از خونریزی بیش از حد پس از زایمان جلوگیری کند. این انقباضات ممکن است مانند قاعدگی همراه با درد باشند که میتوانید از مسکن برای کاهش آن استفاده کنید. ولی در صورت داشتن درد شدیدتر به پزشک مراجعه کنید زیرا ممکن است نشانه عفونت رحمی باشد.
بی اختیاری ادرار
بارداری و زایمان باعث آسیب به عصب و بافت مثانه میشود و مثانه را ضعیف میکند. اما همانطور که گفتیم پس از زایمان این نشانهها کم به کم کاهش پیدا میکنند و این مشکلات حل میشوند. در این زمان به علت ضعیف شدن مثانه ممکن است دچار بیاختیاری ادرار شوید و با خندیدن و یا سرفه کردن ریزش ادرار داشته باشید. در این زمان میتوانید از نوار بهداشتی و یا پدهای مخصوص استفاده کنید.
همچنین از تمرینات کگل برای تقویت عضلات لگن استفاده کنید. به این صورت که عضلات لگن خود را منقبض کنید و 5 ثانیه نگه دارید و این کار را ده بار و سه بار در روز تکرار کنید تا کم کم عضلات لگن خود پس از زایمان را تقویت کنید.
هموروئید و بی اختیاری در دفع
یکی دیگر از مشکلاتی که پس از زایمان طبیعی ممکن است به وجود بیاید احساس درد در دفع یا همورویید باشد که رگهای کشیده در مقعد میباشند. برای کاهش درد میتوانید در وان تمیز از آب گرم بخوابید. همچنین برای کاهش درد میتوانید از داروهایی استفاده کنید که دفع را راحتتر و منظمتر کند. همچنین بعضی از زنان ممکن است دچاری بیاختیاری در دفع شوند. برای جلوگیری و کاهش آن میتوانید از تمرینات کگل استفاده کنید که عضلات لگن را بعد از زایمان تقویت کنید.
درد سینه ها
- تا چند روز پس از زایمان سینههای مادر ممکن است ورم کنند و سفت و دردناک شوند و ترشح شیر داشته باشند.
- برای کاهش درد حمام آب گرم میتواند کمک کننده باشد.
- دستمال گرم بر روی سینهها بگذارید و یا برای کاهش درد از مسکن استفاده کنید.
- در صورت داشتن ترشح برای جلوگیری از خیس شدن لباس زیر از پدهای مخصوص در داخل لباستان استفاده کنید.
ریزش موها
در دوران بارداری به علت تغییر و ترشح زیاد هورمونها باعث توقف ریزش طبیعی موها میشود. حال با پایان یافتن دوران بارداری و توقف هورمونها و ریزش مو طبیعی به حالت قبل بر میگردد و ممکن است تا 6 ماه بعد از زایمان دچار ریزش مو شوید.
از طرف دیگر در دوران بارداری رنگ پوست بدن تیرهتر میشود و خطهای تیرهای بر روی پوست به وجود میآید. پس از زایمان تیرگی پوست کم کم رفع میشود و خطهای تیره هم کم رنگ تر میشوند.
کاهش وزن
بعد از زایمان طبیعی زنان معمولا 4 کیلوگرم یا بیشتر وزن کم میکنند که شامل وزن نوزاد، جفت و مایع آمنیوتیک میباشد. ولی با این حال زنان احساس میکنند که هیکلشان دیگر متناسب نیست، ولی نباید نگران باشند، زیرا پس از زایمان به تدریج با از دست دادن مایعات، وزن کاهش مییابد. همچنین با داشتن تغذیه مناسب و ورزش میتوانید سریعتر به حالت قبل برگردید.
افسردگی پس از زایمان
پس از زایمان زنان ممکن است دچار نوسانات احساسی متفاوتی شوند. نوسانات احساسی از جمله احساس غم، ناراحتی، شادی، اضطراب، تحریک پذیری و … را تجربه کنند که ممکن است دو یا چند هفته بیشتر هم طول بکشد که به آن افسردگی پس از زایمان میگویند.
- در صورت شدیدتر شدن احساس غم و اندوه به پزشک مراجعه کنید تا از پیشرفت آن جلوگیری کنید.
- در این زمان اطرافیان مادر نباید او را تنها بگذارند و باید در کارهای نوزاد به او مادر کمک کنند.
- انجام کارهای مورد علاقه مادر، ورزش و دیدار آشنایان و دوستان به کاهش افسردگی کمک میکند.
تغذیه مناسب
داشتن تغذیه مناسب به سلامتی مادر و برگشتن سریع به حالت عادی بسیار کمک میکند. بلافاصله بعد از زایمان ممکن است تحرک شما کم شود و به یبوست و سوء هاضمه دچار شوید و یبوست باعث آسیب به بخیههایتان شود. با رعایت کردن نکات زیر از اضافه وزن و یبوست و مشکلات گوارشی جلوگیری کنید.
- مواد غذایی حاوی فیبر بالا شامل سبزیجات، میوه و انواع غلات استفاده کنید.
- از پرخوری و خوردن غذاهای سنگین و چرب خودداری کنید.
- هفتهای دو بار ماهی مصرف کنید.
- آب و مایعات به اندازه کافی استفاده کنید.
- سالاد به همراه روغن زیتون استفاده کنید.
- انواع انجیر خشک، برگه زردآلو، توت و هلو که برای جلوگیری از یبوست مفیدند مصرف کنید.
- لبنیات کم چرب استفاده کنید.
استفاده از شکم بند
جمع شدن و کوچک شدن شکم یکی از نگرانیهای زنان پس از زایمان است. یکی از راههایی که به این منظور کمک میکند استفاده از شکمبند است. شکم بند همچنین باعث کاهش درد کمر نیز میشود. شکمبندها در نوع وجود دارند:
- یک نوع به صورت گن هستند و مانند شورت میتوانید آنها را بپوشید. این گنها چون باعث تعریق میشوند تا خوب شدن بخیههای زایمان از آن استفاده نکنید.
- شکمبندهایی که دور شکم بسته میشوند و بعد از زایمان هم میتوانید از آن استفاده کنید.
معاینات پس از زایمان
از شش هفته پس از زایمان پزشک معاینات را انجام میدهد تا سلامت مادر بررسی شود از جمله:
- معاینه رحم
- دهانه رحم
- واژن
- سینه
- کنترل وزن و فشار خون
جهت اطلاعات بیشتر در زمینه زایمان میتوانید دیگر مقالات این سایت همچون انواع روشهای زایمان طبیعی و انواع روشهای زایمان سزارین را مطالعه نمایید.
در فروشگاه آنلاین بدو نی نی خرید لوازم سیسمونی نوزاد برای شما والدین عزیز به راحتی میسر میباشد. لازم به ذکر است در این فروشگاه علاوه بر خرید سیسمونی کودک با بهترین کیفیت و مناسبترین قیمتها، مقالاتی درباره بارداری، زایمان و همچنین فرزندپروری موجود است که میتوانید از آنها بهره ببرید.
سوالات متداول
بعد از زایمان طبیعی چه تغییراتی در بدن مادر به وجود میآید؟
- ترشحات واژن
- انقباضات پس از زایمان
- بی اختیاری ادرار
- هموروئید و بی اختیاری در دفع
- درد سینه ها
- ریزش موها
- کاهش وزن
- افسردگی پس از زایمان
معاینات پس از زایمان چیست؟
- معاینه رحم
- دهانه رحم
- واژن
- سینه
- کنترل وزن و فشار خون
تغذیه مناسب بعد از زایمان چیست؟
- مواد غذایی حاوی فیبر بالا شامل سبزیجات، میوه و انواع غلات استفاده کنید.
- آب و مایعات به اندازه کافی استفاده کنید.
- سالاد به همراه روغن زیتون استفاده کنید.
- لبنیات کم چرب استفاده کنید.