فواید و مضرات پستانک برای نوزاد

پستانک نوزاد وسیله‌ای است که معمولا پدر و مادرها برای سن نوزادی تهیه می‌کنند. هنگامی که نوزاد بیقراری می‌کند استفاده از آن می‌تواند مناسب باشد. نوزادان قبل از تولد و در شکم مادر عادت به مکیدن انگشتان و شصت خویش را دارند. بعد از تولد نیز عادت مکیدن ادامه پیدا می‌کند و باعث آرامش نوزاد می‌شود. استفاده از پستانک برای کودک مزایا و معایبی دارد. در این مطلب به فواید و مضرات پستانک برای نوزاد و استفاده مناسب از آن می‌پردازیم.

فواید و مضرات پستانک برای نوزاد

بغل کردن و تکان دادن باعث آرامش نوزاد می‌شود. ولی برخی از آنها به راحتی آرام نمی‌شوند و گریه و بیقراری می‌کنند و یا با اینکه گرسنه نیستند اصرار بر مکیدن دارند. در این مواقع استفاده از پستانک برای نوزاد یک راه حل آسان و کاربردی به حساب می‌آید. این نکته را در نظر داشته باشید که استفاده زیاد از پستانک نیز می‌تواند تبدیل به یک عادت برای نوزاد شود. شما می‌توانید با خرید پستانک استاندارد و استفاده در زمان مناسب برای نوزاد آن را مدیریت کنید و آسیب‌ها و عوارض آن را کاهش دهید.

فواید استفاده از پستانک برای نوزاد

• برای مادرانی که مشکلات پوستی دارند و با به دلیل مشکلات دیگر شیردهی به نوزاد برایشان دشوار است، شیشه شیر و پستانک می‌تواند بسیار کمک کند و مفید باشد.
• استفاده از پستانک یکی از قدیمی‌ترین راه‌های آرام کردن نوزاد می‌باشد. حتی والدین جوان نیز که آرام کردن نوزاد برایشان سخت است نیز معمولا از پستانک استفاده می‌کنند.
• استفاده از پستانک در زمان خواب، به خوابیدن بهتر نوزاد کمک می‌کند. همچنین اگر کودک در خوابیدن مشکل داشته باشد و به اندازه کافی نخوابد، پستانک در به آرامش رسیدن و خواب راحت سودمند است.
• استفاده از پستانک در کاهش و یا جلوگیری از سندروم مرگ ناگهانی نوزاد (SIDS) تایید نشده است. ولی آمارها کاهش مرگ ناگهانی نوزادانی که از پستانک استفاده می‌کنند را نشان می‌دهند.
• در هنگام مراجعه به پزشک و یا زدن واکسن پستانک برای نوزاد می‌تواند مفید باشد. مکیدن پستانک می‌تواند حواس‌پرتی برای نوزاد ایجاد کند و به آرامش و تسکین او کمک کند.

دیگر مزایای پستانک

اگر به همراه نوزاد قصد سفر با هواپیما را دارید، پستانک در این زمان نیز مفید است. تغییر فشار در هنگام سفر با هواپیما می‌تواند نوزاد را اذیت کند. مکیدن پستانک می‌تواند تا حد زیادی مشکلات ناشی از تغییر فشار را کاهش دهد. لازم به ذکر است جهت کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه می‌توانید مقالات سفر با کودک و سفر با نوزاد را مطالعه نمایید.

برای کودکانی که به طور مداوم عادت به مکیدن پستان را دارند نیز پستانک بسیار مفید است. بعضی از نوزادان حتی بعد از سیری نیز دوست ندارند مکیدن را رها کنند و مرتب انگشتان و دست را می‌مکند. استفاده از پستانک برای این نوزادان کاربردیست و جلوی مکیدن انگشتان آنها را می‌گیرد.

نوزادانی که دچار دل درد و ناراحتی‌های گوارشی هستند نیز مکیدن پستانک به آرامش و تحمل دل درد نوزاد کمک می‌کند. ترک پستانک راحت‌تر از ترک مکیدن انگشتان است.

عوارض پستانک برای نوزاد

ابتلا به عفونت گوش

مکیدن پستانک باعث انتقال باکتری‌ها از مجرای بینی نوزاد می‌شود و می‌تواند خطر عفونت گوش میانی در نوزادان شیرخوار را افزایش دهد. بنابراین اگر نوزاد به مکیدن پستانک عادت دارد، بهتر است از پستانک تا شش ماهگی استفاده شود و بعد از آن تا جایی که امکان دارد عادت پستانک را برای نوزاد ترک دهید. زیرا تا شش ماهگی بالاترین احتمال عفونت گوش در نوزادان می‌باشد.

گمراهی در مکیدن شیر مادر و پستانک

تا قبل از یک ماهگی به نوزاد پستانک ندهید. زیرا اگر نوزاد مهارت مکیدن سینه مادر را پیدا نکند ممکن است به پستانک ترجیح بیشتری پیدا کند و باعث اختلال در تغذیه مناسب با شیر مادر شود. زیرا شیردهی مادر در شش ماه اول زندگی ارتباط مستقیم با مکیدن نوزاد دارد. اگر نوزاد تفاوت بین پستان مادر و پستانک را درک نکند باعث مکیدن کمتر و تولید شیر کمتر مادر می‌شود. توصیه می‌شود تا نوزاد مهارت کامل مکیدن سینه مادر را یاد نگرفته است از دادن پستانک خودداری کنید.

آسیب به رشد فک و دهان کودک

پستانک باعث آسیب و تغییرات در دهان و دندان‌های کودک می شود. آسیب‌هایی از جمله جلوزدگی فک، تغییر حالت دندان‌ها و تنگی قوس فک بالا به وجود می‌آید. استفاده بیش از حد کودک از پستانک باعث ایجاد فاصله بین فک بالا و فک پایین می‌شود و می‌تواند باعث اختلال و نامرتب شدن رشد دندان‌های کودک در بزرگسالی شود.

همچنین هنگامی که کودک به مکیدن پستانک عادت دارد، فقط دندان‌های شیری نوزاد در می‌آیند. دندان‌های اصلی کودک معمولا از شش سالگی به بعد شروع به رویش می‌کنند. برای کودکانی که از پستانک استفاده می‌کنند ممکن است رشد دندان‌های اصلی با تاخیر انجام می‌شود.

تاخیر در حرف زدن کودک

یکی از عوارض اصلی مکیدن پستانک، تاخیر در حرف زدن کودک است. همانطور که اشاره شد پستانک و سر شیشه روی فک و دهان کودک تاثیر می‌گذارند و موجب جلو  آمدن زبان کودک می‌شوند. در این حالت کودک ممکن است بعضی از کلمات را اشتباه تلفظ کند. همچنین در بلع کودک نیز می‌تواند اختلال ایجاد کند. پس بهتر است برای آرام کردن کودک کمتر از پستانک و بطری شیر استفاده کنید و سعی کنید روش‌های دیگری را برای آرام کردن کودک امتحان کنید.

ترک عادت پستانک

مکیدن پستانک به راحتی می‌تواند تبدیل به عادت شود و ترک دادن کودک از پستانک نیز یکی از دردسرهای والدین می‌باشد. به همین دلیل بسیار از والدین کودک را به پستانک عادت نمی‌دهند.

بهتر است کودکانی که عادت به مکیدن پستانک دارند در یک سالگی، پستانک را از او بگیرید. در همان شش ماه یا یک سالگی نیز سعی کنید استفاده از پستانک را کاهش دهید و کنترل کنید.

چه زمانی به کودک پستانک ندهید؟

در برخی از موارد دادن پستانک به نوزاد کار درستی نیست و نباید به کودک پستانک بدهید. در این زمان‌ها به کودک پستانک ندهید:

• اگر کودک عفونت گوش دارد و یا سابقه عفونت دارد، بهتر است پستانک را فراموش کنید.
• نوزادی که در افزایش وزن و یا کاهش آن و در شیر خوردن دچار مشکل است.
• اگر نوزاد مهارت مکیدن از پستان را یاد نگرفته است به نوزاد پستانک ندهید.
• اگر شیر مادر به اندازه کافی تولید نمی شود نیز کودک را به پستانک عادت ندهید.

مدیریت استفاده از پستانک

با فواید و مضرات پستانک برای نوزاد آشنا شدید. برای کنترل و مدیریت استفاده از پشتانک نکات زیر را در نظر بگیرید:

توجه تمایل و خواست کودک

اگر نوزاد تمایل به پستانک ندارد، از وادار کردن کودک خودداری کنید و سعی نکنید با هر بار گریه کردن کودک به او پستانک بدهید تا آرام شود.

توجه به زمان سیر بودن کودک

پستانک را فقط وقتی مطمئن هستید که کودک سیر است به او بدهید. زمانی که کودک گرسنه باشد، مکیدن پستانک باعث سیری کاذب در کودک و گرسنه ماندن او می‌شود. اگر کودک تغذیه مناسب و کافی داشت می‌توانید به او پستانک بدهید.

تثبیت شیر دهی و تولید شیر کافی

اگر نوزاد با شیر مادر تغذیه می‌شود، تا زمان تثبیت شیردهی و تولید شیر کافی، از پستانک استفاده نکنید. پستانک را بین وعده‌های شیردهی به او بدهید. زمانی که نوزاد در روال شیر خوردن مناسب و کافی قرار بگیرد به او پستانک بدهید. شیردهی برای نوزاد و مادر فواید بی شماری دارد.

پرهیز از تأخیر در تغذیه یا توجه به کودک

از پستانک برای تاخیر در شیر دادن و یا جایگزینی برای کمبود توجه نکردن به کودک استفاده نکنید. پستانک را در زمان مناسب به کودک بدهید.

زمان خواب نوزاد

پستانک را می‌توانید در زمان چرت زدن و خواب نوزاد استفاده کنید. اگر نوزاد خوابید و پستانک از دهانش افتاد، دوباره در دهانش نگذارید. اگر کودک گریه می‌کند و یا بهانه‌گیری می‌کند، فورا پستانک ندهید و روش‌هایی مانند بغل کردن، تکان دادن و … را برای آرام کردن نوزاد به کار ببرید.

پرهیز از آویزان کردن پستانک

پستانک را دور گردن نوزاد و یا گهواره وصل نکنید. نوزاد ممکن است دچار خفگی شود. پستانک را با گیره و سنجاق نیز به لباس کودک وصل نکنید.

رعایت بهداشت و نظافت پستانک

یک پستانک مناسب و استاندارد برای کودک انتخاب کنید. در صورت فرسودگی و ترک دار شدن، سریعا پستانک را تعویض کنید. برای شستشوی پستانک از آب گرم استفاده کنید و پستانک را همیشه تمیز نگه دارید.

خودداری از آغشته کردن پستانک با مواد غذایی

فرو بردن پستانک در شیرینی، عسل، آبمیوه و … کار درستی نیست. انواع طعم‌های شیرین می‌تواند باعث پوسیدگی دندان‌های نوزاد شود. عسل برای نوزادان کمتر از یک سال خطر نیز بیماری خطرناک بوتولیسم را افزایش دهد.

اگر شما می‌خواهید اطلاعات بیشتری در مورد مشکلات نوزاد خود داشته باشید، پیشنهاد می‌گردد مقالات رفلاکس نوزاد و نفخ نوزاد را مطالعه نمایید.

سوالات متداول

استفاده از پستانک چه مزایایی دارد؟

• یک راه حل آسان و کاربردی برای آرام کردن نوزاد است.
• راه حل مناسب برای مادرانی است که دچار مشکلات شیردهی می‌باشند.
• به خوابیدن بهتر نوزاد کمک می‌کند.
• موجب آرامش و تحمل دل درد در نوزادان می‌شود.

استفاده زیاد از پستانک چه عوارضی دارد؟

• ابتلا به عفونت گوش
• گمراهی در مکیدن شیر مادر و پستانک
• آسیب به رشد فک و دهان کودک
• تاخیر در حرف زدن کودک