کولیک نوزاد یا قولنج گریههای پی در پی و شدید یک نوزاد سالم است. گریه کردن برای نوزادان امری طبیعی است و نوزاد برای بیان خواستههایش گریه میکند. اما نوزادی که قولنج کرده باشد، فقط در زمان گرسنگی و یا تعویض پوشک گریه نمیکند. نوزاد مبتلا به قولنج بدون هیچ دلیلی ساعتها گریه میکند و تلاش والدین برای آرام کردن کودک نیز معمولا بینتیجه است.
کولیک نوزاد چیست؟
به گریههای طولانی و بیدلیل نوزاد کولیک میگویند که علت خاصی ندارد و درمان قطعی برای آن وجود ندارد. قولنج نوزاد یک بیماری نیست و نوزادان در هفته دوم و سوم تا هفتم ممکن است به آن مبتلا شوند و معمولا در 3 ماهگی و 4 ماهگی از شدت آن کاسته میشود. معمولا 15 تا 25 درصد نوزادان دچار این مشکل میشوند. نوزاد دارای قولنج سه ساعت در روز و سه روز در هفته گریه شدید میکند. قولنج به سلامت کودک آسیب نمیرساند ولی میتواند شرایط سختی را برای نوزاد و والدین به وجود آورد.
علت بروز قولنج در نوزادان هنوز به طور دقیق مشخص نیست. ابتلا به قولنج در بین تمام نوزادان دختر و پسر، نوزادانی که با شیر مادر یا تغذیه یا شیر خشک میشوند یکی است و هیچ دلیل علمی برای اینکه بعضی از نوزادان به قولنج مبتلا میشوند، وجود ندارد. گریه شدید نوزاد در واقع یک تخلیه انرژی است. گریه مداوم برای این نوزادان تخلیه فشار فیزیکی و برونریزی است. زیرا بعضی از کودکان حساس نمیتوانند سر و صدا و هیجانات محیط اطراف را تحمل کنند و پریشان میشوند و این پریشانی و نارضایتی را با گریههای طولانی نشان میدهند. از دلایل دیگر میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
رفلاکس نوزاد
نوزاد پس از شیر خوردن معمولا مقدار کمی شیر را بالا میآورد که این بالا آوردن شیر امری طبیعی است و جای هیچ گونه نگرانی وجود ندارد. بعد از شیر خوردن نوزاد، حتما آروغ نوزاد را بگیرید تا نوزاد دچار نفخ و دل درد نشود. ولی اکثر نوزادان مقدار کمی شیر بالا میآورند که نشان دهنده رفلاکس نوزاد است. در صورتی که تغذیه با غذای کمکی را زودتر از موعد شروع کردید نیز مراقب رفلاکس نوزاد باشید، زیرا میتواند باعث یبوست و سرفه نوزاد شود و قولنج در نوزاد را به وجود آورد. همچنین عادت دادن نوزاد به شیشه شیر و مکیدن مداوم شیشه شیر نیز میتواند موجب رفلاکس و کولیک نوزاد شود.
حساسیت به لاکتوز (قند شیر)
یکی از دلایل دیگری که میتواند موجب بروز قولنج شود عدم تحمل لاکتوز شیر است. زیرا بدن نوزاد آنزیمهای ضروری برای هضم لاکتوز در لبنیات را ندارند و در صورت استفاده از لبنیات برای نوزاد، میتواند باعث رفلاکس و باد معده شود که ممکن است به خارج شدن باد از شکم و دفع فوری مدفوع گردد و نوزاد را اذیت کند.
عدم تعادل در باکتری های روده
سیستم گوارش بعضی از نوزدان ممکن است ضعیف باشد و با سیستم نارس به دنیا بیایند و باکتریهای ضروری معده و روده وجود ندارد و یا دارای تعادل نمیباشد. این امر باعث میشود که گوارش به طور کامل در نوزاد انجام نشود و باعث دل درد و گریه نوزاد گردد. برای درمان و کمک به این نوزادان میتوانید از متخصص اطفال بخواهید که در صورت امکان یک پروبیوتیک برای کمک به گوارش نوزاد به شما توصیه کند.
عدم کارکرد صحیح گوارش در قولنج نوزاد
سیستم گوارش با استفاده یک رشته از اعصاب، دستورها را دریافت میکند و عمل هضم را انجام میدهد. در بعضی از نوزادان دستگاه گوارش نوزاد پیام درست را دریافت نمیکند و در نتیجه باعث اختلال در هضم و گوارش نوزاد میشود و گرفتگی عضلات را در نوزاد به وجود میآورد و باعث گریه نوزاد میشود.
بنا بر نظر کارشناسان و تجربه، بیشترین و مهمترین عاملی که باعث قولنج و گریه نوزاد میشود وجود مشکل در سیستم گوارش نوزاد است. وجود هر گونه مشکل در گوارش نوزاد مانند ناتوانی در هضم، رفلاکس، نفخ و … میتواند باعث اختلال در سیستم گوارش شود و از آنجا که نوزاد توانایی تحمل این مشکلات را ندارد شروع به گریه بیامان میکند.
درمان قولنج نوزادی
اولین اقدام برای درمان قولنج نوزاد مراجعه به پزشک است. تا در صورت هر گونه مشکل احتمالی دیگر برای نوزاد از جمله عفونت گوش و یا عفونت اداراری که دارای علائمی شبیه به کولیک میباشند تشخیص و درمان شوند. در صورت تشخیص پزشک به قولنج نوزاد توصیههای مخصوص برای درمان و آرام کردن نوزاد را به شما میدهد.
از جمله مواردی که برای درمان قولنج توصیه میشود میتوان از تکنیکهایی که برای آرام کردن نوزاد هستند استفاده کرد:
- ماساژ دادن نوزاد به طور ملایم و آرام میتواند اثر آرام بخشی برای نوزاد داشته باشد.
- پخش صداهای آرام بخش برای نوزاد که تداعی کننده ضربان قلب مادر و یا صداهای محیط رحم باشد میتواند باعث آرامش نوزاد شود. حتی ممکن است کودک مبتلا به قولنج با شنیدن صدای جاروبرقی، ماشین لباسشویی و … نیز آرام شود و از گریه کردن دست بردارد.
- بعضی از کودکان با صداهای خاص تحریک و آرام میشوند. ولی بعضی دیگر برعکس از سر و صدای زیاد شروع به گریه کردن میکنند و سکوت و ساکت شدن محیط اطراف باعث توقف گریه شان میشود.
- تغییر وضعیت دادن نوزاد نیز میتواند به آرام شدن نوزاد کمک کند. بغل کردن و راه بردن نوزاد میتواند کمک کننده باشد.
- استفاده از تاب و تاب دادن نوزاد به آرامی نیز به درمان و آرام شدن نوزاد کمک میکند.
- رعایت بهداشت دهان و دندان در کودکان میتواند از رشد باکتریها در دهان او جلوگیری کند.
استفاده از پروبیوتیک و درمان نفخ نوزاد
همانطور که اشاره کردیم مشکلات گوارش نوزاد باعث ایجاد قولنج میشود. استفاده از فرآوردههای پروبیوتیک در این نوزادان به هضم بهتر و بهبود عملکرد دستگاه گوارش نوزادان کمک میکند. درمان نفخ نوزاد نیز به آرامش نوزاد کمک میکند. نوزاد مبتلا به قولنج، به دلیل گریههای زیاد مقدار زیادی هوا میبلعد و این امر باعث دل درد و نفخ نوزاد میشود که این نفخ نیز باعث اذیت شدن بیشتر نوزاد در هنگام قولنج میگردد. از این رو بعد از شیردهی، حتما آروغ نوزاد را بگیرید تا نوزاد کمتر نفخ کند.
مراجعه به پزشک
- گریه کردن نوزاد همیشه به علت قولنج نوزادی نیست و در بعضی موارد ممکن است به دلیل وجود مشکلات دیکر در کودک باشد.
- در صورت بروز تب در نوزاد بلافاصله باید به پزشک مراجعه کنید.
- در صورت اسهال و دیدن مدفوع خونی، سریعا باید به پزشک مراجعه کنید.
- استفراغ شدید کودک نیز یکی از عوامل خطرناک است که ربطی به کولیک نوزاد ندارد و باید با مراجعه به پزشک درمان شود.
جهت کسب اطلاعات بیشتر میتوانید دیگر مقالات این مجموعه همچون پستانک نوزاد، نحوه استفاده از پستانک ارتودنسی و فواید و مضرات پستانک برای نوزاد را مطالعه نمایید.
ما میدانیم که خرید برای کودک شما میتواند دردسرساز باشد، به همین دلیل است که ما مفتخریم طیف وسیعی از وسایل مورد نیاز کودک و نوزاد همچون شیشه شیر نوزاد، صندلی غذای کودک، روروئک و … را برای آسانتر کردن زندگی شما ارائه دهیم. با تخفیف، ارسال رایگان و حتی پرداخت درب منزل برای کسانی که در تهران زندگی میکنند، ما این امکان را برای شما فراهم کردهایم که محصولات مورد نیاز خود را بدون نیاز به خروج از منزل تهیه کنید.
سوالات متداول
آیا کولیک نوزاد بیماری محسوب میشود؟
خیر، کولیک یا قولنج نوزاد بیماری نیست. نوزادان در هفته دوم و سوم تا هفتم ممکن است به آن مبتلا شوند و معمولا در 3 ماهگی و 4 ماهگی از شدت آن کاسته میشود.
عوامل کولیک نوزادان چیست؟
- رفلاکس نوزاد
- حساسیت به لاکتوز (قند شیر)
- عدم تعادل در باکتریهای روده
- عدم کارکرد صحیح گوارش در قولنج نوزاد
راههای درمان قولنج نوزادی چیست؟
- ماساژ دادن نوزاد به طور ملایم و آرام
- پخش صداهای آرام بخش برای نوزاد
- بغل کردن و راه بردن نوزاد
- استفاده از پروبیوتیک و درمان نفخ نوزاد